‘Studenten zijn de hersenen van de gemeente’
“Eigenlijk zijn er alleen maar winnaars bij de City Deal Tilburg Challenge”, vindt de Tilburgse wethouder onderwijs en jeugd Marcelle Hendrickx. Zij laat zich graag inspireren door de oplossingen van de jonge stadsgenoten. “Wanneer je alleen vanuit je eigen perspectief naar een kwestie kijkt, kom je niet tot innovatie. De stad heeft deze studenten nodig. Jullie zijn onze hersenen.”

Binnen de City Deal Challenge Tilburg versterken drie lokale partners de samenwerking: Tilburg University, Fontys Hogescholen en de gemeente Tilburg. Van de ruim twintig ideeën ontwikkeld door studenten en professionals aan de start van de challenge zijn er op 25 februari nog zes over. Juryleden Dirk van den Berg, business developer Academic Entrepreneurship bij Tilburg University, Ilse Beezemer, beleidsmedewerker Sociaal bij de gemeente Tilburg en coördinator cluster onderwijs, en Dana Feringa, associate lector bij het lectoraat Sociale Veerkracht bij Fontys Hogescholen, mogen de oplossingen beoordelen.

Ieder kind een goede start
Het thema van de challenge is ‘Ieder kind een goede start’. Er zijn drie vraagstukken waarin steeds twee ideeën de degens kruisen; Smart Start: hoe help je kinderen uit kwetsbare gezinnen zich goed te ontwikkelen? Wijkinterventies: hoe zorg je dat kinderen van ouders voor wie Vroeg en Voorschoolse Educatie (VVE) waardevol is, meer gebruik maken van die voorziening? En ten derde de categorie Vrije keuze. Deze vraagstukken zijn ontwikkeld door experts; stakeholders die werken bij maatschappelijke organisaties en met eigen ogen zien welke uitdagingen er spelen. Voor Smart Start waren dit Teun Brand en Vivian Jacobs en voor wijkinterventies Sietske van der Wegen en Christien Theulen. Deze experts zijn tijdens het hele traject nauw betrokken geweest bij de uitwerking van de oplossingen om de kwaliteit en mogelijke implementatie in de praktijk te waarborgen.

Kansrijk opgroeien
Het thema ‘Ieder kind een goede start’ ligt nauw aan het hart van wethouder Hendrickx. “De gemeente Tilburg zoekt innovaties zodat alle kinderen veilig, gezond en kansrijk kunnen opgroeien. Nu blijft er nog teveel talent onbenut. Ik ben blij dat ik veel ambtenaren in deze call zie, want dan is er sprake van kruisbestuiving. We willen nog meer gebruik maken van de denkkracht van studenten in deze field labs. Hoewel ik vandaag drie winnaars uitroep, wil ik benadrukken dat alle ideeën waardevol zijn. Het stopt niet vandaag, het gaat uiteindelijk om de implementatie en het effect.”

Smart Start

De vaderrol
Het woord is aan de deelnemers. Via vooraf opgenomen presentaties delen zij hun oplossingen.

In de categorie Smart Start deelt Irem Duman haar idee voor het aanspreken van de vader op zijn rol na de bevalling. “Na de geboorte van een kind, gaat de aandacht meestal naar het kind en de moeder. Wanneer de moeder niet in balans is vanwege een heftige bevalling en hormonale schommelingen, kan dit de hechting met het kind beïnvloeden. Dit heeft weer gevolgen voor het hele gezinssysteem en kan ook op latere leeftijd doorwerken in hechtingsproblematiek. Het is tijd om de vader bewust te betrekken, ook omdat de moeder minder benaderbaar is in haar toestand. Via social media, video’s en een brochure bij het consultatiebureau wil ik vaders bekrachtigen in hun rol. Influencers geven tips en in video’s wordt duidelijk dat het ideaalbeeld vaak niet klopt en wat je als vader kunt doen om je rol goed te vervullen. In een app als Clubhouse laten we ook de mindere kanten zien.” Jurylid Dirk van den Berg vindt het bijzonder dat Duman een onzichtbaar probleem adresseert. “De koppeling met social media is mooi, maar tegelijkertijd een valkuil vanwege de bubbel waar mensen zich online in begeven.”

Totale plaatje
Femke Janssen is beleidsmedewerker bij Plein013 en de tweede deelnemer in de categorie Smart Start. Zij wint met haar idee. “Er zijn heel veel instanties betrokken bij opgroeiende kinderen, ieder werkt vanuit het eigen perspectief en de eigen verantwoordelijkheden. Hoe zorg je ervoor dat je gezamenlijk het totale plaatje in beeld krijgt? Dat kan met een platform dat inzicht geeft in alle voorhanden data van het CBS, DUO tot de gemeente en andere instanties. Door data, good practices en pilots te delen via het platform, ontstaat er meer overzicht en voorkom je dat mensen buiten de boot vallen. De volgende stap is om een brede behoeftepeiling bij de professionals te doen.” Zij werkte voor haar oplossing samen met een data team. Van den Berg vindt het mooi dat het platform schaalbaar is. “Maar haak je aan op bestaande software? Hoe zorg je ervoor dat het niet weer een nieuwe aanvulling op het pakket aan monitoring is?” Jansen: “Dit is een toevoeging omdat je te maken hebt met diverse partijen die ieder van eigen software gebruik maken. In de bestaande software staat monitoring alleen vaak niet centraal. Zoiets bestaat nog niet in deze breedte.”

Wijkinterventies

Stoeptegelbingo
In de categorie wijkinterventies is het de beurt aan Gudule Martens en haar team. “Hoe wijs je ouders en kinderen op een speelse manier op de mogelijkheid van Vroeg en Voorschoolse Educatie (VVE)? Ik maak daarbij creatief gebruik van de openbare ruimte. Door op stoeptegels plaatjes van een bingokaart te plaatsen, verleid ik kinderen tot spelen. De kaarten zijn te vinden in supermarkten, bij scholen, het consultatiebureau en natuurlijk bij de VVE. Het eindpunt van de bingo-speurtocht is bij een VVE mét een beloning. Op de kaart en de stoeptegels wil ik een QR-code plaatsen die leidt naar een simpele website met uitleg.” Jurylid Ilse Bezemer vindt het een leuk initiatief waarbij er goed gebruik wordt gemaakt van de openbare ruimte. “Wellicht kunnen stickers een oplossing zijn. Let er goed op dat mensen weten waar de stoeptegels van zijn.”

Laagdrempelig platform VVE
Dan mag het team van Fanne Conijn, Yara Linssen, Jolie Muhar en Valerie Lange hun idee presenteren. Zij winnen in deze categorie. “VVE vermindert taalachterstand met 50 tot 66 % weten we op basis van wetenschappelijk onderzoek. Toch maakt meer dan de helft van de doelgroep er geen gebruik van. Hoe bereiken wij hen?” Daarvoor deden de dames onderzoek naar de huidige communicatie. De conclusie: dat kan beter. “De website van de gemeente is van een te hoog taalniveau en alleen in het Nederlands, de in te vullen formulieren zijn ingewikkeld, het is niet meteen duidelijk wat de vergoeding is en het kost veel stappen om geld terug te vragen. De oplossing is een toegankelijk online platform in heldere taal, diverse andere talen en met veel interactieve elementen. Naast taal worden animaties en filmpjes ingezet om zaken toe te lichten. Ook komt er bijvoorbeeld een subsidiecalculator en een interactieve kaart van VVE-locaties in Tilburg. We willen het platform promoten door kleurpotloden en kleurplaten met een prijsvraag uit te delen op GGD-locaties, bij huisartsen en bij de voedselbank.”

Jurylid Dana Feringa vindt het een leuke en relevante oplossing. “Het is goed dat jullie nog nader onderzoek willen doen naar wat de doelgroep nodig heeft qua communicatie. Daarvoor kun je samenwerken met economiestudenten die het gewend zijn om marktonderzoek te doen.” Bezemer belde meteen haar collega’s van communicatie over de begrijpelijkheid van de gemeentelijke website. Zij raadt aan om klein te beginnen. “Bouw het in fases uit.”

Vrije keuze

Pedagogen in het onderwijs
Toen Lotte van der Ven, afgestudeerd sociaal cultureel werker en student pedagogiek, een tijdlang in Denemarken doorbracht, zag ze hoe pedagogen en docenten daar samenwerkten in het onderwijs. In de categorie Vrije keuze deelt zij haar idee. “Waarom doen wij dat in Nederland niet ook? Er is nu veel aandacht voor de cognitieve aspecten van onderwijs, maar pedagogen kunnen van waarde zijn voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Zeker in deze coronatijd een actueel onderwerp, waarin we zagen dat kinderen de interactie met leeftijdsgenoten enorm misten. Laten we de focus leggen op het kind en de bijbehorende groeimogelijkheden. Een pedagoog kan individuele en groepsprocessen begeleiden, cursussen geven, observeren in de klas en een inloopspreekuur verzorgen. Zo werk je preventief aan het voorkomen van jeugdhulpverlening. Idee is om klein te beginnen, en vervolgens uit te breiden naar het gehele basis- en voortgezet onderwijs.”

Bezemer is enthousiast maar waarschuwt: “Houd rekening met verschillen tussen scholen.”

Peuterbox
Karlijn van den Homberghs oplossing in de categorie Vrije keuze wint. Zij wil een peuterbox in het leven roepen. “Er wordt veel energie gestoken in het bereiken van kersverse ouders, maar niet in ouders van peuters. Ik wil hen bereiken met een peuterbox, een oplossing die ik samen met de GGD, Sterre Kinderopvang, R-Newt en de gemeente Tilburg heb besproken. De box bevat speelgoed dat goed is voor de ontwikkeling van peuters. Vanwege de AVG is het lastig om in beeld te krijgen welke gezinnen in aanmerking komen voor de box. Door bijvoorbeeld samen te werken met R-Newt lukt dit wel. Hulpverleners komen bij de mensen thuis en bieden de box aan. Zij laten zien hoe het speelgoed werkt. In een later stadium evalueren we welk speelgoed favoriet is. Die informatie is ook weer relevant voor speelgoedleveranciers, wat een verdienmodel oplevert.” Feringa noemt het ‘een heel praktisch idee’. “Ik denk dat je goed naar de inhoud moet kijken; vul je de box met materialen of met toegang tot voorzieningen bijvoorbeeld?” Van den Hombergh: “Suggesties zijn welkom, ik doe een oproep aan iedereen die mee wil denken over het verder ontwikkelen van de peuterbox.”

Naar de praktijk
Wethouder Hendrickx is zeer te spreken over de energie en het enthousiasme van de deelnemers. “De deelnemers kregen het voor elkaar om deze oplossingen te ontwikkelen en de motivatie hiervoor te blijven vinden, ondanks de verschuiving naar online en de beperkingen van de coronamaatregelen.” Het doel van de challenge van City Deal Tilburg was om tot innovatieve oplossingen te komen die daadwerkelijk in de praktijk gebracht worden. In eerste instantie was het idee om een tweedaagse snelkookpan te organiseren, maar vanwege coronamaatregelen veranderde dit in een digitaal snelkooktraject van drie maanden. Het traject liep onder leiding van Robert Wit van Hackathon Masters. “In zo’n tweedaagse challenge worden creatieve ideeën vaak alleen uitgewerkt en blijft de implementatie onderbelicht. Voordeel van het langere traject was dat deze fase veel aandacht kreeg. De teams hebben uitgebreide ‘markt introductie’-plannen ontwikkeld. In deze kwalitatief hoogstaande plannen werkten zij gedetailleerd alle stappen uit van idee tot implementatie.”

Uitvoeren van ideeën
“De challenge had ook tot doel om kennis te delen”, vervolgt Wit. “Daarnaast wil het tot vernieuwende oplossingen komen, het netwerk van professionals in het werkveld versterken, de naamsbekendheid van City Deal Tilburg te vergroten en studenten op dit moment een alternatief bieden.” De online bijeenkomst leidt naar de volgende fase: het uitvoeren van de ideeën in de praktijk. Daarbij hoopt het projectteam van de City Deal Tilburg het netwerk verder te kunnen benutten en samen met ambtenaren van de gemeente en onderzoekers van Fontys Hogescholen en Tilburg University via wetenschappelijk en praktijkgericht onderzoek maatschappelijke opgaven in de stad aan te pakken.